Geny i układ odpornościowy dotknięte zmianami sezonowymi

2014

Badanie przeprowadzone w Wielkiej Brytanii wykazało, że w zależności od pory roku zachodzą zmiany w aktywności genetycznej i układzie odpornościowym. To może wyjaśniać, dlaczego objawy chorób takich jak reumatoidalne zapalenie stawów różnią się w zależności od pory roku.

Współautor badania, Chris Wallace, statystyk genetyczny na Uniwersytecie w Cambridge, mówi:

„Nasze wyniki wskazują, że we współczesnym środowisku wzrost stanu prozapalnego układu odpornościowego w zimie pomaga wyjaśnić szczyt zachorowań na choroby wywołane stanem zapalnym, zwiększając podatność ludzi na skutki zapalenia”.

W badaniu zbadano krew ponad 16 000 osób z półkuli północnej i południowej. Wyniki opublikowane w czasopiśmie medycznym „Nature Communications” wykazały, że aktywność prawie jednej czwartej badanych genów (5136 z 22 822 przetestowanych) różniła się w zależności od pory roku. Wykazano, że niektóre z nich są bardziej aktywne zimą, a inne latem.

Zmieniono także komórki odpornościowe i tkankę tłuszczową oraz skład krwi.

Zimą układ odpornościowy ludzi wykazywał profil prozapalny i podwyższony poziom białek związanych z chorobami sercowo-naczyniowymi i autoimmunologicznymi w porównaniu do lata. Stwierdzono, że jeden gen tłumiący zapalenie, ARNTL, jest bardziej aktywny latem i mniej aktywny zimą. Poprzednie badania na myszach wykazały, że gen ten hamuje stan zapalny, co może pomóc w wyjaśnieniu, dlaczego poziom stanu zapalnego u ludzi jest wyższy w zimie.

Wallace twierdzi, że ta sezonowa zmienność może mieć korzenie ewolucyjne.

Ewolucyjnie ludzie zostali przygotowani do tworzenia w organizmie środowiska prozapalnego w sezonach, w których krążą czynniki chorób zakaźnych. To środowisko pomaga ludziom zwalczać infekcje.

Ma sens, że nasz układ odpornościowy przystosowuje się do radzenia sobie ze zróżnicowanymi infekcjami, ponieważ uważa się, że są one główną przyczyną śmiertelności przez większą część naszej historii ewolucyjnej.