Rhoi gwybod am sgîl-effeithiau
Mae’r Awdurdod Rheoleiddio Meddyginiaethau a Chynhyrchion Gofal Iechyd (MHRA) wedi lansio ap i gleifion a gweithwyr gofal iechyd proffesiynol adrodd ar sgil-effeithiau meddyginiaethau drwy’r Cynllun Cerdyn Melyn. Gellir hefyd adrodd am sgil-effeithiau drwy'r cynllun ar-lein neu dros y ffôn.
Gall pob meddyginiaeth achosi sgîl-effeithiau diangen o bryd i'w gilydd. Mae llawer o sgîl-effeithiau yn ysgafn, ond gall rhai fod yn ddifrifol a hyd yn oed yn fygythiad i fywyd. O bryd i'w gilydd, gallant ymddangos ar ôl i berson roi'r gorau i gymryd meddyginiaeth. Efallai na fydd rhai sgîl-effeithiau, yn enwedig y rhai sy'n gysylltiedig â chyffuriau mwy newydd, yn cael eu cydnabod nes bod llawer o bobl wedi bod yn cymryd meddyginiaeth ers amser maith. Dyna pam ei bod yn bwysig i bobl roi gwybod am sgîl-effeithiau a amheuir, yn enwedig os yw'r rhain yn ddifrifol.
Mae Cynllun y Cerdyn Melyn yn casglu gwybodaeth am sgîl-effeithiau a amheuir o bob math o feddyginiaeth. Mae'r rhain yn cynnwys meddyginiaethau presgripsiwn neu frechlynnau, meddyginiaethau y gallwch eu prynu heb bresgripsiwn, meddyginiaethau llysieuol a chyflenwol. Anfonir adroddiadau Cerdyn Melyn at yr MHRA, asiantaeth y llywodraeth sy'n gyfrifol am sicrhau bod meddyginiaethau a dyfeisiau meddygol yn gweithio ac yn dderbyniol o ddiogel.
Mae'r ap newydd yn ategu'r wefan bresennol a dyma'r unig ap sy'n caniatáu adrodd am sgîl-effeithiau yn uniongyrchol i'r MHRA. Mae'r ap yn rhad ac am ddim i'w lawrlwytho ar iOS ac Android. Mae nodweddion allweddol yr ap yn cynnwys:
- Ffordd hwylus, ddi-bapur i gyflwyno adroddiad o sgil-effaith cyffur
- Y gallu i greu 'rhestr wylio' o feddyginiaethau i dderbyn newyddion a rhybuddion swyddogol. Mae hyn yn golygu y gall cleifion gadw llygad ar unrhyw bryderon diogelwch sy'n dod i'r amlwg gyda'u meddyginiaethau eu hunain a cheisio cyngor ar unwaith gan feddyg teulu neu fferyllydd os byddant yn codi.
- Y cyfleuster i weld nifer y Cardiau Melyn a gyflwynwyd ar gyfer meddyginiaeth benodol
- Y pŵer i weld a chyflwyno diweddariadau i Gardiau Melyn a gyflwynwyd yn flaenorol (er enghraifft os yw'r sgîl-effaith wedi gwaethygu neu wella neu wedi diflannu ar ôl rhoi'r gorau i feddyginiaeth)
Felly beth ddylwn i adrodd amdano?
Mae'n arbennig o ddefnyddiol i'r MHRA wybod am sgîl-effeithiau sy'n:
• nad ydynt yn cael eu crybwyll yn y daflen wybodaeth i gleifion a ddarperir gyda'r feddyginiaeth
• achosi problemau digon difrifol i ymyrryd â gweithgareddau bob dydd
• digwydd wrth gymryd mwy nag un feddyginiaeth, gan y gallai'r rhain gael eu hachosi gan ryngweithiadau cyffuriau.
“Weithiau, mae’n anodd dweud a yw symptom yn sgîl-effaith i’ch meddyginiaeth, neu rywbeth arall,” meddai Sarah Smith, Uwch Fferyllydd Gwyliadwriaeth Fferyllol yn Yellow Card Centre Northern a Swydd Efrog. “Hyd yn oed os nad ydych chi’n siŵr, gwnewch adroddiad Cerdyn Melyn os ydych chi’n meddwl y gallai meddyginiaeth fod wedi achosi sgil-effaith. Gall gwybodaeth ychwanegol megis ar gyfer beth y defnyddiwyd y feddyginiaeth, y dos, manylion unrhyw feddyginiaethau eraill a allai fod wedi cael eu cymryd ac unrhyw hanes meddygol perthnasol ein helpu i ddeall cefndir adroddiad yn well.”
Gall sgîl-effeithiau hefyd gael eu hadrodd gan:
• Defnyddio'r Cerdyn Melyn ar-lein yn https://yellowcard.mhra.gov.uk/
• Casglu ffurflen Cerdyn Melyn claf o fferyllfa neu feddygfa
• Galw llinell gymorth y Cerdyn Melyn ar 0800 731 6789 (dyddiau'r wythnos 9am- 5pm).
Beth fydd yn digwydd ar ôl i adroddiad gael ei wneud?
Ymdrinnir â phob adroddiad yn gwbl gyfrinachol. Os caiff ei adrodd trwy'r ap, byddwch yn derbyn cydnabyddiaeth ar unwaith o'ch adroddiad. Os rhoddir gwybod i chi drwy ddulliau eraill anfonir e-bost neu lythyr atoch. Ychwanegir y wybodaeth at gronfa ddata MHRA, fel y gellir dadansoddi'r adroddiadau ar gyfer arwyddion diogelwch cyffuriau sy'n dod i'r amlwg, a'u gwerthuso ynghyd â gwybodaeth o dreialon clinigol a llenyddiaeth feddygol arall.
Os canfyddir sgîl-effaith newydd, caiff ei ystyried yn ofalus yng nghyd-destun y proffil sgîl-effaith cyffredinol ar gyfer y feddyginiaeth, a sut mae hynny'n cymharu â meddyginiaethau eraill a ddefnyddir i drin yr un cyflwr.
Ychwanegodd Sarah Smith: “Os canfyddir sgil-effaith newydd, bydd yr MHRA yn adolygu’r ffordd y gellir defnyddio’r feddyginiaeth, a’r rhybuddion a roddir i bobl sy’n ei gymryd. Mewn rhai achosion, efallai y bydd y feddyginiaeth hyd yn oed yn cael ei dynnu'n ôl o'r farchnad. Rydym am sicrhau bod meddyginiaethau’n cael eu defnyddio mewn ffordd sy’n lleihau risg tra’n sicrhau’r budd mwyaf posibl i gleifion. Yn y pen draw, gall y wybodaeth a roddwch wella’r defnydd diogel o feddyginiaethau.”
Os ydych yn poeni am sgil-effaith a amheuir, cysylltwch â meddyg neu fferyllydd, neu ffoniwch GIG 111 yng Nghymru a Lloegr neu NHS24 yn yr Alban hefyd ar 111. Ni all yr MHRA ddarparu cyngor meddygol mewn achosion unigol.
I gael rhagor o wybodaeth am adrodd Cerdyn Melyn ewch i https://yellowcard.mhra.gov.uk/the-yellow-card-scheme/
Meddyginiaethau mewn arthritis gwynegol
Credwn ei bod yn hanfodol bod pobl sy'n byw gydag RA yn deall pam y defnyddir rhai meddyginiaethau, pryd y cânt eu defnyddio a sut maent yn gweithio i reoli'r cyflwr.
Archebu/Lawrlwytho