Bioleg

Mae arthritis gwynegol (RA) fel arfer yn cael ei drin ag un neu fwy o'r nifer o gyffuriau gwrth-rheumatig sy'n addasu clefydau (DMARDs) sydd ar gael. Mae'r meddyginiaethau hyn yn tawelu gweithgaredd y system imiwnedd fel ei fod yn stopio ymosod a niweidio'r cymalau.

Mae DMARDS confensiynol ar gyfer RA (fel methotrexate a sulfasalazine) a meddyginiaethau fel steroidau yn effeithiol, ond maent yn tueddu i atal sawl agwedd ar ymateb imiwn y corff ar unwaith. Gan ein bod wedi dysgu mwy am yr ymateb imiwn annormal sy'n digwydd yn RA, mae wedi dod yn bosibl datblygu triniaethau sy'n targedu agweddau penodol iawn arno: therapïau biolegol yw'r rhain.

Mae NICE wedi cynhyrchu sawl canllaw ar gyfer defnyddio bioleg i drin RA. Dim ond i drin RA mewn pobl sy'n bodloni'r meini prawf cymhwysedd a nodir yn y canllawiau y gellir eu defnyddio:

• Rhaid nad ydych wedi ymateb i, neu heb oddef, o leiaf ddau DMARD. Dylai un o'r rhain fod yn methotrexate, oni bai na allwch ei oddef.
• Rhaid bod gennych lefelau uchel parhaus o weithgarwch clefyd RA, wedi'i fesur gan ddefnyddio'r DAS28.
• Gellir trin cleifion â DAS28 rhwng 3.2 a 5.1 ag
  ystod fach o fiolegau.
• Gall cleifion â chlefyd mwy gweithredol (DAS28 o 5.1 neu fwy) gael eu trin ag unrhyw un o'r biolegau sydd ar gael ar hyn o bryd.

Mae meddyginiaethau biolegol ar gyfer trin arthritis gwynegol (RA) yn cael eu gwneud o broteinau a gynhyrchir gan gelloedd wedi'u peiriannu'n enetig a dyfir mewn labordy. Maen nhw'n gweithio trwy rwystro gweithgaredd negesydd cemegol allweddol sy'n ymwneud â llid sy'n achosi chwyddo yn y cymalau a symptomau eraill. Maent yn therapïau pwerus a phenodol sy'n targedu rhannau penodol iawn o'r system imiwnedd.

Yn yr 1980au darganfuwyd bod cymalau llidus gweithredol pobl ag arthritis gwynegol yn cynnwys llawer o wahanol gemegau sy'n achosi llid neu'n cyfrannu ato. Mae'r rhain yn cael eu cynhyrchu gan gelloedd yn y cymal. Ymhlith y cemegau hyn mae proteinau o'r enw cytocinau, sy'n anfon negeseuon cemegol o un gell i'r llall. Mae yna lawer o wahanol cytocinau: mae rhai yn diffodd llid tra bod eraill yn arbennig o gryf wrth ei achosi.

Rhoddir meddyginiaethau biolegol trwy chwistrelliad isgroenol neu rai fel trwyth i wythïen. Ni ellir eu cymryd trwy'r geg. Mae'n rhaid i'r meddyginiaethau hyn gael eu rhagnodi gan eich tîm rhiwmatoleg ac mae'r rhan fwyaf yn cael eu darparu gan gwmnïau cyflenwi gofal cartref.

Mae NICE a'r SMC yn arwain rhagnodi biolegau a bio-debyg a'r drefn y cânt eu rhagnodi. Fodd bynnag, wrth symud ymlaen at fioleg am y tro cyntaf, mae'n debygol y byddwch yn dechrau ar un o'r biolegau gwrth-TNF neu wrth-TNF bio-debyg.

Meddyginiaethau mewn arthritis gwynegol

Credwn ei bod yn hanfodol bod pobl sy'n byw gydag RA yn deall pam y defnyddir rhai meddyginiaethau, pryd y cânt eu defnyddio a sut maent yn gweithio i reoli'r cyflwr.

Archebu/Lawrlwytho